Budujesz dom i zastanawiasz się, jakie źródło ciepła wybrać?
Po zmianach w kwietniu 2022 roku w sposobie rozliczania prosumentów spadła opłacalność instalacji fotowoltaicznych, a tym samym pod znakiem zapytania stanęła opłacalność pomp ciepła jako źródeł ogrzewania domu. Sprawdź naszą szczegółową analizę kosztów ogrzewania! Budowa domu to wielkie wyzwanie, które wiąże się z podejmowaniem wielu kluczowych decyzji. Jednym z najważniejszych wyborów, który wpłynie na Twój komfort życia oraz koszty eksploatacji, jest wybór źródła ciepła.
Jak wspomniano we wstępie, w kwietniu 2022 roku nastąpiła zmiana ustawy o odnawialnych źródłach energii. Dotychczas działało to tak, że całą wyprodukowaną energię w ciągu roku mogliśmy wykorzystać do ogrzewania poprzez np. pompę ciepła w okresie zimowym z potrąceniem 20% (tak zwana opłata magazynowa). Działało to bardzo fajnie – inwestor kupował pompę ciepła, instalował fotowoltaikę o mocy 10 kWp i miał praktycznie dom zeroenergetyczny. Instalacja fotowoltaiczna pokrywała zapotrzebowanie na prąd urządzeń domowych, jak również na ogrzewanie, a zostawała jeszcze spora rezerwa, że można było myśleć o małym aucie elektrycznym.
Aktualnie system rozliczeń działa inaczej – po rynkowych cenach, docelowo ustalanych godzinowo, sprzedajemy lub kupujemy produkowaną energię. Problem dla posiadaczy pomp ciepła służących do ogrzewania polega na tym, że kupowana energia jest aktualnie 2x droższa od tej, którą sprzedajemy. A że zimą produkcja z fotowoltaiki jest znikoma, to ogrzewanie domu pompą ciepła stało się dużo droższe. Jeżeli doliczymy do tego znaczący wzrost cen prądu w związku z wojną na Ukrainie oraz wzrostem opłat za emisję CO2, to decyzja o wyborze źródła ciepła stała się nieoczywista.
Jeśli stoisz przed dylematem, czy zdecydować się na pompę ciepła powietrze-woda, czy kocioł na pellet, nasza analiza jest dla Ciebie! Przeanalizowaliśmy koszty eksploatacji tych systemów ogrzewania w różnych lokalizacjach i standardach energetycznych budynków. Zapoznaj się z wynikami naszej analizy, aby podjąć świadomą i opłacalną decyzję dotyczącą ogrzewania Twojego nowego domu.
Porównanie kosztów eksploatacji pompy ciepła powietrze-woda i kotła na pellet dla budynku mieszkalnego w różnych lokalizacjach i standardach
Założenia:
- Powierzchnia domu: 150 m²
- Koszt energii elektrycznej: 1,40 zł/kWh (prognozowany koszt po zniesieniu tarcz osłonowych)
- Koszt pelletu: 1 200 zł/tona
- Koszt transportu pelletu: 150 zł rocznie
- Koszt budowy dodatkowej powierzchni na magazynowanie pelletu (2 m² * 4 000 zł/m²): 8 000 zł
- Koszt serwisowania pompy ciepła: 500 – 800 zł rocznie
- Koszt serwisowania kotła na pellet: 300 – 500 zł rocznie
- Koszt czyszczenia i konserwacji kotła na pellet: 300 zł rocznie
- Dofinansowanie z programu Czyste Powietrze dla pomp ciepła: 8 000 zł (kotły na pellet nie są objęte tym programem)
- Żywotność zarówno pompy ciepła, jak i kotła na pellet, szacowana na około 20 lat
Lokalizacje i standardy:
- Kraków (230 m n.p.m.) w standardzie energooszczędnym z wentylacją mechaniczną z rekuperacją: zapotrzebowanie na ciepło 22 kWh/m² rocznie
- Kraków (230 m n.p.m.) w standardzie energooszczędnym z wentylacją grawitacyjną: zapotrzebowanie na ciepło 36 kWh/m² rocznie
- Szczytna (500 m n.p.m., otulina Gór Stołowych) w standardzie energooszczędnym z wentylacją grawitacyjną: zapotrzebowanie na ciepło 42 kWh/m² rocznie
1. Kraków, standard energooszczędny, wentylacja mechaniczna z rekuperacją
Zapotrzebowanie energetyczne:
- 22 kWh/m² rocznie
- Roczne zapotrzebowanie na energię: 150 m² * 22 kWh/m² = 3 300 kWh
Koszty eksploatacji pompy ciepła powietrze-woda (SCOP 3,4):
Koszty eksploatacyjne:
- Roczne zużycie energii elektrycznej: 3 300 kWh / 3,4 = 971 kWh
- Roczny koszt energii: 971 kWh * 1,40 zł/kWh = 1 359,40 zł
Koszty dodatkowe:
- Serwisowanie: 800 zł rocznie
- Całkowity roczny koszt eksploatacji: 1 359,40 zł (energia) + 800 zł (serwis) = 2 159,40 zł
Koszty eksploatacji kotła na pellet:
Koszty eksploatacyjne:
- Roczne zużycie pelletu: 3 300 kWh / 0,85 = 3 882 kWh
- Roczne zapotrzebowanie na pellet: 3 882 kWh / 4,8 kWh/kg = 809 kg
- Roczny koszt pelletu: 0,809 tony * 1 200 zł/tona = 970,80 zł
Koszty dodatkowe:
- Transport pelletu: 150 zł rocznie
- Serwisowanie: 500 zł rocznie
- Czyszczenie i konserwacja: 300 zł rocznie
- Całkowity roczny koszt eksploatacji: 970,80 zł (pellet) + 150 zł (transport) + 500 zł (serwis) + 300 zł (konserwacja) = 1 920,80 zł
2. Kraków, standard energooszczędny, wentylacja grawitacyjna
Zapotrzebowanie energetyczne:
- 36 kWh/m² rocznie
- Roczne zapotrzebowanie na energię: 150 m² * 36 kWh/m² = 5 400 kWh
Koszty eksploatacji pompy ciepła powietrze-woda (SCOP 3,4):
Koszty eksploatacyjne:
- Roczne zużycie energii elektrycznej: 5 400 kWh / 3,4 = 1 588 kWh
- Roczny koszt energii: 1 588 kWh * 1,40 zł/kWh = 2 223,20 zł
Koszty dodatkowe:
- Serwisowanie: 800 zł rocznie
- Całkowity roczny koszt eksploatacji: 2 223,20 zł (energia) + 800 zł (serwis) = 3 023,20 zł
Koszty eksploatacji kotła na pellet:
Koszty eksploatacyjne:
- Roczne zużycie pelletu: 5 400 kWh / 0,85 = 6 353 kWh
- Roczne zapotrzebowanie na pellet: 6 353 kWh / 4,8 kWh/kg = 1 323 kg
- Roczny koszt pelletu: 1,323 tony * 1 200 zł/tona = 1 587,60 zł
Koszty dodatkowe:
- Transport pelletu: 150 zł rocznie
- Serwisowanie: 500 zł rocznie
- Czyszczenie i konserwacja: 300 zł rocznie
- Całkowity roczny koszt eksploatacji: 1 587,60 zł (pellet) + 150 zł (transport) + 500 zł (serwis) + 300 zł (konserwacja) = 2 537,60 zł
3. Szczytna, standard energooszczędny, wentylacja grawitacyjna
Zapotrzebowanie energetyczne:
- 42 kWh/m² rocznie
- Roczne zapotrzebowanie na energię: 150 m² * 42 kWh/m² = 6 300 kWh
Koszty eksploatacji pompy ciepła powietrze-woda (SCOP 2,5):
Koszty eksploatacyjne:
- Roczne zużycie energii elektrycznej: 6 300 kWh / 2,5 = 2 520 kWh
- Roczny koszt energii: 2 520 kWh * 1,40 zł/kWh = 3 528 zł
Koszty dodatkowe:
- Serwisowanie: 800 zł rocznie
- Całkowity roczny koszt eksploatacji: 3 528 zł (energia) + 800 zł (serwis) = 4 328 zł
Koszty eksploatacji kotła na pellet:
Koszty eksploatacyjne:
- Roczne zużycie pelletu: 6 300 kWh / 0,85 = 7 412 kWh
- Roczne zapotrzebowanie na pellet: 7 412 kWh / 4,8 kWh/kg = 1 544 kg
- Roczny koszt pelletu: 1,544 tony * 1 200 zł/tona = 1 852,80 zł
Koszty dodatkowe:
- Transport pelletu: 150 zł rocznie
- Serwisowanie: 500 zł rocznie
- Czyszczenie i konserwacja: 300 zł rocznie
- Całkowity roczny koszt eksploatacji: 1 852,80 zł (pellet) + 150 zł (transport) + 500 zł (serwis) + 300 zł (konserwacja) = 2 802,80 zł
Podsumowanie
Na podstawie przeprowadzonej analizy kosztów eksploatacji dla domów zlokalizowanych w różnych regionach Polski przy różnych standardach energetycznych oraz systemach wentylacyjnych, można wyciągnąć następujące wnioski:
Koszty eksploatacji:
- Kraków (230 m n.p.m.) w standardzie energooszczędnym z wentylacją mechaniczną z rekuperacją:
- Pompa ciepła (SCOP 3,4): 2 159,40 zł rocznie
- Kocioł na pellet: 1 920,80 zł rocznie
- Kraków (230 m n.p.m.) w standardzie energooszczędnym z wentylacją grawitacyjną:
- Pompa ciepła (SCOP 3,4): 3 023,20 zł rocznie
- Kocioł na pellet: 2 537,60 zł rocznie
- Szczytna (500 m n.p.m., otulina Gór Stołowych) w standardzie energooszczędnym z wentylacją grawitacyjną:
- Pompa ciepła (SCOP 2,5): 4 328 zł rocznie
- Kocioł na pellet: 2 802,80 zł rocznie
Koszty inwestycyjne:
- Pompa ciepła po dofinansowaniu: 27 000 – 47 000 zł
- Kocioł na pellet (z magazynem): 33 000 – 48 000 zł
Uwagi dodatkowe:
- Zakaz stosowania kotłów na paliwo stałe w Krakowie: W niektórych lokalizacjach, takich jak Kraków, obowiązuje zakaz stosowania kotłów na paliwa stałe, co wyklucza możliwość instalacji kotła na pellet.
- Obsługa kotła na pellet: Konieczność regularnego załadunku paliwa oraz usuwania popiołu. Załadunek kotła na pellet trzeba wykonywać przynajmniej raz w tygodniu, a popiół usuwać regularnie, co może być uciążliwe.
- Możliwość spalania drewna: Niektóre modele kotłów na pellet umożliwiają spalanie normalnego drewna, co może być korzystne dla osób posiadających własne źródło drewna (np. las, duży ogród).
Różnice w kosztach dla okresu 20 lat:
- Kraków, wentylacja mechaniczna z rekuperacją:
- Pompa ciepła: 20 lat * 2 159,40 zł = 43 188 zł
- Kocioł na pellet: 20 lat * 1 920,80 zł = 38 416 zł
- Różnica: 4 772 zł na korzyść kotła na pellet
- Kraków, wentylacja grawitacyjna:
- Pompa ciepła: 20 lat * 3 023,20 zł = 60 464 zł
- Kocioł na pellet: 20 lat * 2 537,60 zł = 50 752 zł
- Różnica: 9 712 zł na korzyść kotła na pellet
- Szczytna, wentylacja grawitacyjna:
- Pompa ciepła: 20 lat * 4 328 zł = 86 560 zł
- Kocioł na pellet: 20 lat * 2 802,80 zł = 56 056 zł
- Różnica: 30 504 zł na korzyść kotła na pellet
-
Wnioski:
Pomimo wyższych kosztów eksploatacyjnych, pompa ciepła oferuje większy komfort użytkowania i korzyści ekologiczne, takie jak brak emisji CO2. Jednak w dłuższym okresie użytkowania (20 lat) koszty eksploatacyjne kotła na pellet są niższe, co może być korzystne dla osób, które preferują niższe koszty eksploatacji.
Dodatkowo, w niektórych lokalizacjach, takich jak Kraków, obowiązują przepisy zakazujące stosowania kotłów na paliwa stałe, co wyklucza tę opcję. Przy wyborze systemu ogrzewania warto uwzględnić również dostępność miejsca na magazynowanie pelletu, lokalne przepisy oraz indywidualne preferencje dotyczące obsługi systemu grzewczego.
Wniosek z powyższych wyliczeń jest taki, że im bardziej energooszczędny budynek z wentylacją mechaniczną z rekuperacją, spełniający pozostałe wytyczne dla budynków energooszczędnych, o zapotrzebowaniu na energię do ogrzewania na poziomie około 20 kWh/m² rocznie, oraz zlokalizowany w terenach korzystnych do pracy pompy ciepła z dużą sprawnością (np. południowa Polska poza terenami górskimi, tereny na północy na Pomorzu), tym bardziej zastosowanie pompy ciepła jako źródła ciepła będzie opłacalne.
Dla terenów o bardziej surowych zimach, gdzie sprawność pomp ciepła spada, a zapotrzebowanie na ciepło do ogrzania rośnie, oraz dla budynków o niższych standardach energetycznych, bardziej zasadny będzie kocioł na pellet. Powyższą analizę przeprowadziliśmy dla klienta planującego budowę we wspomnianej Szczytnej, położonej na wysokości 500 m n.p.m. Założeniem projektowym było również nie stosowanie wentylacji mechanicznej, a jedynie grawitacyjnej, dlatego obliczeniowe zapotrzebowanie na energię wyszło na poziomie 42 kWh/m² rocznie.
Jeszcze na koniec małe wyjaśnienie pojęć i przyjętych założeń:
- SCOP to Sezonowy Współczynnik Efektywności Pompy Ciepła uwzględniający lokalizację zainstalowania
- Cena kilowata energii elektrycznej została przyjęta w czerwcu 2024 na maksymalnym prognozowanym poziomie po lipcu 2024 po likwidacji rządowych tarcz osłonowych
- Cena tony pelletu przyjęta średnia ogólnopolska na czerwiec 2024, aktualnie cena dość korzystna, cena pelletu w pewnym sensie będzie zawsze skorelowana z ceną prądu na zasadach rynkowych, wyrównywania – podnoszenia w górę cen innych nośników energii mimo że same nie zdrożały, na plus pelletu przemawia możliwość zakupu i zmagazynowania większej ilości w okresie występowania niższych cen czego nie da się zrobić z energią elektryczną
A Ty co o tym sądzisz?
Czy Ty lub Twoi znajomi macie jakieś doświadczenia w eksploatacji obu źródeł ciepła? Podziel się swoimi opiniami i doświadczeniami w komentarzach! Chcemy poznać Wasze zdanie i dowiedzieć się, jakie są Wasze realne doświadczenia związane z użytkowaniem pomp ciepła i kotłów na pellet. Wasze uwagi mogą pomóc innym w podjęciu świadomej decyzji. Czekamy na Wasze komentarze!
A tak prezentuje się analizowany projekt domu jednorodzinnego….
